Kronik Böbrek Hastalarında Kalp Hastalıkları (Prof. Dr. Kubilay Korkut)
Toplumda kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümler ilk sıralarda yer almaktadır. Kronik böbrek hastalarının kalp ve damar hastalığına yakalanma ihtimali böbrek hastası olmayana göre daha da yüksektir. Çünkü böbrek hastalığına sebep olan diyabet, ateroskleroz gibi etkenler kalp ve damar hastalığına da yol açarlar. Ayrıca, böbrek hastalığı sonrası gelişen damarda kireçlenme ve yüksek tansiyon gibi sebepler de kalp damar hastalığına zemin hazırlamaktadır.
Hem böbrek, hem de kalp damar hastalığı sebepleri başlıca şunlardır: 1. Genetik geçiş, yani ailesinde kalp damar ve böbrek hastalığı olanlarda görülme sıklığı daha fazladır. 2. Diyabet yani şeker hastalığı vücuttaki tüm atardamarları tıkayıcı rol oynayarak hem kalp, hem de böbrek yetersizliğine neden olabilir. 3. Yüksek tansiyon da, kalp ve böbrek hastalığına neden olabilen en sık sebeplerden biridir. 4. Sigara kullanımı özellikle kalp, beyin, bacak ve böbrek atardamarlarında tıkanıklığa yol açarken, diyabet varlığında sigara kullanımı kötü etkisini kat ve kat daha fazla göstermektedir. 5. Aşırı kilo hem kalp damar ve böbrek hastalığına yol açarken, bu hastalıkların tedavisini de güçleştirir ve tedavi sonuçlarını olumsuz yönde etkiler. 6. Kötü kolesterol ve trigliseritlerin yüksek olması da diğer bir faktördür.
Kalp hastalığını ortaya çıkarabilmek için uygulanan en yaygın testlerden biri eforlu egzersiz testidir. Fakat böbrek hastalarının çoğu kısıtlı efor kapasitesi nedeniyle bu testi yapamayabilirler. Bu hastalara tanı için kalp anjiyografisi yapmak gerekebilir. Anjiyografi öncesi ve sonrası diyaliz olmak koşulu ile böbrek hastalarına güvenli bir şekilde işlem yapılır.
Diyabeti olan böbrek ve kalp damar hastalarında sessiz kalp krizi geçirme ihtimalinin yüksek olduğu unutulmamalıdır. Bu hastalara hiçbir şikayeti olmasa dahi her sene kalp ve damar hastalığı yönünden kan, elektrokardiyografi, ekokardiyografi ve gerektiğinde anjiyografik tetkikler yapılmalıdır.
Eğer böbrek hastalarında müdahale edilmesi gereken düzeyde kalp ve damar hastalığı tespit edildiyse stent veya bypass ameliyatı gerekebilir. Artık ilerleyen teknoloji ve artan tecrübe ile böbrek hastaları da düşük risklerle stent işlemi veya bypass ameliyatı olabilmektedir.
Hastalara müdahale öncesi ve sonrası hemofiltrasyon veya hemodiyaliz, ameliyat sırasında ise ultrafiltrasyon ile kanın temizlenmesi ile düşük risk ve düşük komplikasyon oranlarında ve yüksek başarıyla kalp ve damar operasyonları yapılabilmektedir.
