Damaryolunun Sağlanması
Damaryolu Nedir?
Hemodiyaliz işleminin yapılabilmesi için diyaliz makinasına yüksek miktarda kan sağlayan damaryolu gereklidir.
Böbrek fonksiyonlarınız belli seviyeye düştüğünde ( Kreatinin klirensi 30’un altında düştüğünde) tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olmanız ve hemodiyalize karar verdiyseniz hemodiyaliz için damaryolu hazırlığı yapılmalıdır.
Yaklaşık olarak diyaliz ihtiyacı başlamadan 3-6 ay önce damaryolunun hazırlanması gerekir.
Damaryolu sağlanması için nefroloğunuz tarafından damar cerrahına yönlendirileceksiniz.
İdeal Bir Damaryolu Nasıl Olmalıdır?
Oluşturulması kolay olmalıdır.
Uzun ömürlü olmalıdır.
Yeterli kan akımını sağlayabilmelidir.
Estetik olmalıdır.
Ciddi sorunlar oluşturmamalıdır.
Hemşireler kolay kullanabilmelidir.
Ucuz ve ulaşılabilir olmalıdır.
Damarlarınızı Koruyun
Damaryolunun sağlanabilmesi için damar sisteminin korunması çok önemlidir. Bu sebeple;
- Damaryolu (Fistül) operasyonu genellikle az kullandığınız kolunuzda gerçekleştirilmektedir. İdeal olarak bu kol kan almak, ilaç vermek için kullanılmamalıdır.
- Kan alıp vermek için tercihen el sırtındaki damarlar kullanılmalıdır.
- Özellikle baş parmak tarafındaki bilek ve dirsek bölgesindeki damarlar korunmalıdır.
- Hangi damarlarınızın korunması gerektiği konusundan nefrolog ve damar cerrahınızın önerilerini dikkate alın.
Damaryolu Seçimi
Damar cerrahınız ve nefroloğunuz genel durumunuza, tıbbi geçmişinize ve damar yapınıza göre damaryolu seçeneği için size öneride bulunacaktır.
Damaryolu Seçenekleri;
- Fistül
- Yapay Damar ( Greft)
- Geçici Katater
- Kalıcı kateter’ dir .
Hemodiyaliz için damaryolu seçenekleri mevcut olmakla birlikte yapılabildiği sürece Fistül tercih edilmelidir.
Fistül
Damaryolu seçenekleri içerisinde en iyisidir.
Uzun süre ve sorunsuz kullanılabilir.
Fistülün oluşturulması için bir operasyon geçirmeniz gerekecektir.
Yapılan operasyon ile atardamar ile yüzeyel toplardamarınız arasında bir bağlantı ile damarlardaki kan akımı 10-30 kat artırılmaktadır.
Operasyon yapıldıktan sonra 1-3 ay sonra fistül hemodiyaliz için kullanılabilir hale gelmektedir.
Greft (Yapay Damar)
Damaryolu seçenekleri arasında ikinci seçenektir.
Fistül şansları biten hastalarda tercih edilir.
Fistül ameliyatına benzer bir operasyon geçirmeniz gerekir.
Atardamar ile toplardamar arasına yapay damar ciltaltından bağlanmaktadır.
Kullanım ömrü fistüle göre kısa ve riskleri daha yüksektir.
Geçici Katater
Acil durumlarda, fistülün hazır olmadığı veya fistülde sorun izlendiği durumlarda kullanılan damaryolu seçeneğidir.
Katater plastik materyalden yapılmış bir borucuk sistemidir.
Katater lokal anestezi altında büyük toplardamarlara yerleştirilir.
Geçici kataterler kısa süreli kullanım planlanarak takılır. Önerilen kullanma süresi 3 haftadır.
Fistül operasyonu yapılıp, kullanıma hazır hale gelinceye kadar geçici kataterle diyalize girmeniz gerekecektir.
Kalıcı (Tünelli) Katater
Uzun süreli damaryolu seçenekleri arasında son seçenek olarak kabul edilmektedir.
Geçici katatere göre daha uzun bir katater olup, cilaltı tünelden geçerek dışarı çıkmaktadır.
Kullanım ömrü genellikle 3 ay-2 yıl arasındadır.
Kataterle diyalize girmenin riski diğer yöntemlere göre daha yüksektir.